یکی از روغن های صنعتی که از روغن معدنی ساخته می شود؛ روغن توربین است. اگر در این حوزه مطالعه یا فعالیت می کنید و علاقمند هستید در خصوص روغن توربین ، ویژگی ها و کاربرد های آن اطلاعات بیشتری کسب کنید؛ دعوت می کنیم در ادامه با طرح گستر پتروکیان همراه باشید.

توربین چیست؟

به ماشینالاتی که به عنوان محرک در تولید برق مورد استفاده قرار می گیرند، توربین گفته می شود. این ماشین آلات معمولا با برنامه های مداوم کار می کنند و در اثر درجه حرارت بالا، آلودگی آب و کار طولانی مدت نیازمند تعمیر و نگهداری هستند.  در سرویس دوره ای این ماشینالات روانکاری به وسیله ی روغن توربین از اهمیت زیادی برخوردار است.

روغن توربین چیست؟ Turbine Oil

روغن توربین در دسته ی روغن های گردشی و روان کننده به نام روغن های R&O (روغن مهار شده از زنگ زدگی و اکسیداسیون) قرار دارند و به عنوان روانکار وانتقـال حـرارت در یاتاقانهـا و دنده های کاهش دهنده دور و در سیستم های کنترل بعنوان یـک روغـن هیـدرولیک مـورد استفاده قرار می گیرند . این نوع روغن ها با توجه به مـوارد اسـتفاده در درجـات مختلـف ( از نظـر و یـسکوزیته ) ودر سطوح مختلف کیفیت ساخته می شوند.

فرمولاسیون روغن توربین

روغن های توربین از روغن پایه ، بازدارنده های خوردگی، بازدارنده های اکسیداسیون ، کف زدا و دمولسیفایرها تشکیل می شود که حدود 97 درصد آن را روغن پایه تشکیل می دهد.

وظایف روغن توربین

در حالت کلی وظایف روغن توربین به شرح زیر است:

• 1-جلوگیری از زنگ زدگی قطعات
• 2- انتقال حرارت و خنک کاری در یاتاقان ها
• 3- روانکاری چرخ دنده ها و کوپلینگ ها
• 4- روانکاری سیستم هیدرولیک

انواع روغن توربین

روغن توربین در گریدهای مختلف زیر تولید و به بازار ارائه می شود و هر کدام از این گرید ها با توجه به ویژگی هایی که دارند در بخش های مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.

• EKSIR TU-32
• EKSIR TU-46
• EKSIR TU-68
• EKSIR TU-100
• EKSIR TU-150

ویژگی های روغن توربین

از مهم ترین ویژگی های روغن توربین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ویسکوزیته بالا : ویسکوزیته اندازه گیری مقاومت مایعات در برابر جریان است و میزان آن بر روی بشکه روغن نوشته می شود. این روغن طبق استاندارد ASTM D445 با گرید 68 دارای ویسکوزیته 68 در دمای 40 درجه سانتی گراد و ویسکوزیته 8.8 در دمای 100 درجه سانتی گراد می باشد.
• گرانروی مناسبی دارد و حالـت تعـادل را بـین خاصـیت روانکـاری و انتقـال حرارتی برقرار می کند.
• محافظت درمقابل خوردگی و زنگ زدگی
• جلوگیری از تشکیل رسوب و لجن
• مقاومت در برابر تشکیل کف
• پایداری در مقابل اکسیداسیون و حرارت بالا
• دارای خاصیت جدا پذیری از آب
• خاصیت جدا پذیری از هوا
• طول عمر بالا

کاربرد های روغن توربین

از روغن های توربین برای روانکاری توربین های بخار، گاز ، توربینهـای آبـی و بادی ، روانکاری یاتاقان ها و ماشین آلات کمکی در توربین های بخار و هیدرولیک، توربو پمپ ها و توربو کمپرسورهای هوا، گاز و برودت استفاده می شود. روغن توربین همچنین به عنوان روان کننده در انواع مختلف ماشین آلات صنعتی با چرخه بسته و در مواردی که مقاومت در برابر اکسیداسیون و خوردگی نیاز باشد، مورد استفاده قرار می گیرد.

عمر مفید روغن توربین چقدر است؟

روغن توربین های گازی بین 5-15 سال عمر می کنند،  روغن توربین بخار نیز بین 20-30 سال دوام می آورد. اما در حالت کلی عوامل مختلفی مانند آب، گرما، آلودگی، ساعات کار و شیوه های تعمیر و نگهداری تاثیر قابل توجهی بر طول عمر روغن توربین خواهد داشت.

چرا روغن توربین خراب می شود؟

از مهم ترین دلایل تخریب روغن توربین می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1- حرارت :

زمانی که روغن در معرض گرمای توربین قرار می گیرد، در مولکول های تشکیل دهنده ی آن تغییرات شیمیایی اتفاق می افتد و نتیجه آن تولید مواد است که در روغن حل نمی شود  بلکه در مخزن روغن رسوب کرده و باعث خرابی سیستم می شود. امروزه توربین های گازی با دمای تحمل در محدوده 160 درجه فارنهایت تا 250 درجه فارنهایت (71 درجه سانتیگراد تا 121 درجه سانتیگراد) کار می کنند.

2- اکسیدسیون :

روغن توربین در حین کار در معرض اکسیژن موجود در جو قرار گرفته و اکسید می شود و به دلیل کوتاه بودن مخزن و افزایش حرارت وسرعت توربین فرایند اکسید شدن شدت بیشتری پیدا می کند.

3-آلودگی :

روغن توربین در معرض انواع آلودگی ها مانند آب ، گردو غبار ، مواد شیمیایی و … قرار دارد. هرچند  این آلودگی ها به تنهایی باعث تخریب روغن نمی شود، اما به فرایند تخریب کمک می کنند.

4- مواد افزودنی :

تمام شدن موادافزودنی روغن باعث تسریع در اکسیداسیون و زنگ زدن زودرس توربین می شود.

تعویض روغن توربین

تعویض دوره ای روغن توربین به منظور افزایش عمر توربین ها و جلوگیری از بروز هر گونه خرابی غیر منتظره و پر هزینه از اهمیت زیادی برخوردار است. برای این منظور نمونه ای از روغن و رسوبات موجود در توربین در فواصل منظم برای معاینه بصری و تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی برداشته می شود. معاینه بصری می تواند روزانه و تجزیه و تحلیل های آزمایشگاهی به صورت ماهانه یا شش ماه یکبار انجام شود.

گفتنی است از اولین نشانه‌های اکسیداسیون در روغن، تغییر رنگ است. با شروع تجزیه روغن‌ها و تجمع اکسیداسیون، رنگ روغن تیره‌تر می‌شود.

شرایط نگهداری از روغن توربین

این محصول در بشکه های درب بسته و در محل سر پوشیده با دمای معمولی حداقل به مدت یکسال قابل نگهداری است.

بعد از استفاده نیز روغن توربین باید تمیز نگه داشته شود تا طول عمر روان کننده افزایش یابد. زیرا آلودگی ذرات روغن باعث کاهش عمر بلبرینگ ها و چرخ دنده ها می شود. همچنین روغن توربین باید خشک نگه داشته شود و از ورود آب به داخل آن جلوگیری شود.

قیمت روغن توربین

قیمت روغن توربین به عوامل مختلفی مانند کیفیت مواد اولیه ، روش تولید، گرید روغن توربین و… بستگی دارد.

روغن توربین پتروکیان

همان طور که اشاره شد، روغن توربین یک روغن در گردش با کیفیت بسیار بالا و ضد زنگ و اکسیداسیون است که در توربین های مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. اگر روغن توربین ، روغن باکیفیتی نباشد ممکن است باعث خاموش شدن ناگهانی توربین شود و  تعویض روغن و تمیز کاری مکرر فیلتراسیون و همچنین بازرسی یاتاقان ها هزینه و زمان زیادی می برد. وارد شدن این حجم از روغن به محیط زیست نیز خطرات زیست محیطی فراوانی به همراه دارد. لذا استفاده از روغن های توربین با کیفیت نقش بسزایی در کاهش هزینه ی نگهداری دارد.